„Kosmopolityczne więzi koleżeńskie” i doświadczenie transnarodowości w świecie muzyki klasycznej. Przypadek artystów japońskich

W globalnym podziale pracy twórczej muzycy japońscy doświadczają nierówności implikowanych przez przynależność etniczno-rasową, wynikającą z przekonania, że zdolność uprawiania autentycznej muzyki klasycznej jest poniekąd genetycznie uwarunkowana. Zgodnie z urasowionym dyskursem zakorzenione w „kulturze zachodniej” klasyczne kompozycje mogą być poprawnie zinterpretowane jedynie przez wykonawców urodzonych i wychowanych w Europie. W literaturze dotyczącej transnarodowości i migracji brakuje studiów analizujących uwarunkowania międzynarodowej mobilności w zawodach artystycznych. Temat mobilności artystycznej napędzanej strukturami nierówności etniczno-rasowych strukturyzujących sektor muzyki klasycznej nie został także podjęty przez badaczy przemysłów kreatywnych/kulturalnych. Celem tego artykułu jest wypełnienie tej luki. Opierając się na bogatym materiale empirycznym zebranym w trzech lokalizacjach: w Paryżu, Warszawie i Tokio, artykuł ten analizuje doświadczenia zawodowej mobilności wśród japońskich muzyków klasycznych funkcjonujących pomiędzy rodzimymi i europejskimi środowiskami muzycznymi. Analiza koncentruje się z jednej strony na elementach, które napędzają transnarodową mobilność i jednocześnie ją ograniczają. Z drugiej strony pokażę, w jaki sposób japońscy muzycy klasyczni, budując kosmopolityczne więzi koleżeńskie, pokonują bariery związane z rynkiem pracy i restrykcyjnymi politykami migracyjnymi, aby móc kontynuować swoje transnarodowe przedsięwzięcia artystyczne.In the global classical music industry, Japanese musicians experience inequalities implied by ethnicity and race, based on the belief that the ability to practice ‘authentic’ classical music is, in a way, genetically determined. In the racialized discourse of ‘authenticity’ in classical music correct interpretation of classical compositions is associated with an essentialized concept of Western heritage, where it is rooted. The aim of this article is to demonstrate how this discourse along with the ethnic and racial inequalities, which structure classical music sector, shape transnational career paths among Japanese musicians. Heretofore, international mobility in artistic profession has been understudied in the literature on transnationality and migration. The existing research analyzes mobility among classical musicians either in terms of the cosmopolitan careers of established artists or as a precarious journey of freelancers moving between international music milieus in search of work. Based on the extensive empirical material collected in three locations: Paris, Warsaw and Tokyo, this article analyzes the experiences of professional mobility among Japanese classical musicians operating between native and European musical environments. The analysis homes in on the elements that drive and limit transnational mobility. Furthermore, I will show how Japanese classical musicians strive to continue their transnational artistic endeavors by developing ‘cosmopolitan sociability’ in order to overcome barriers related to the labor market as well as restrictive migration policies